Zaduszki

Zbliża się listopad, czas zadumy i smutku… czas, w którym częściej niż zwykle myślimy o tych, którzy odeszli. I czas, w którym powinniśmy intensywniej pomyśleć o polszczyźnie.

Miesiąc temu, z okazji rozpoczęcia działalności naszego blogu, pisałem o tym, czy wyraz „odkrywacz” mieści się w normie współczesnej polszczyzny i czy użycie przez młodych ludzi tego wyrazu jako synonimu „odkrywcy”, jest „gwałtem” na polszczyźnie. Jeśli jeszcze nie czytaliście tego wpisu, to serdecznie zapraszam do lektury.

Dzisiaj tematem moich językowych rozważań uczynię jeden z najczęstszych błędów ortograficznych. Mianowicie mylenie nazw świąt z nazwami zabaw, obrzędów i zwyczajów.

Zabawy, obrzędy i zwyczaje zapisujemy małą literą, np.
andrzejki
dziady
zabawa halloweenowa
wypominki (zwyczaj modlenia się za dusze wymienianych z imienia i nazwiska zmarłych osób)
mikołajki
dożynki
walentynki

Natomiast nazwy świąt zapisujemy wielką literą (czy jak kto woli – dużą), np.
Halloween
Uroczystość Wszystkich Świętych (z łac. Festum Omnium Sanctorum)
Zaduszki (Dzień Zaduszny)
Narodowe Święto Niepodległości
Międzynarodowy Dzień Tolerancji
Noc Walpurgi itd.

Zastanawia Was pewnie, dlaczego nazwy jednych świąt pisze się dużą literą, a innych – małą?

Otóż istnieje bowiem nieduża różnica między świętem – w znaczeniu dnia, w którym obchodzi się uroczystości państwowe lub religijne, celebrowanego zgodnie z utrwalonym w kulturze obrzędem – a samym obrzędem, zwyczajem. Nie ukrywam, że i mnie czasem trudno uchwycić tę różnicę. Błąd czai się najczęściej w nazwach opisowych świąt. Przykładem może być dzień Wszystkich Świętych (nie: Dzień Wszystkich Świętych!). Właściwą nazwą święta jest Uroczystość Wszystkich Świętych, więc jeżeli skrócimy ją i poprzedzimy wyrazem pospolitym, wymagać będzie zapisu małą literą. Tak samo należałoby postąpić, gdy mówimy o wigilii jakiegoś wydarzenia czy dnia (zwłaszcza świątecznego). Jednakże i tutaj nie obędzie się bez wyjątku, bowiem, jeżeli mamy na myśli dzień przed Bożym Narodzeniem, zapiszemy go dużą literą.

Przy okazji warto również wspomnieć, że skrót wyrażenia świętej pamięci w zapisie wygląda o tak: śp, a nie, jak często można zobaczyć w nekrologach, oddzielony kropką – ś.p. Jeżeli stoi na początku nadruku (w nekrologu czy na płycie nagrobnej), należy go – jak każde zdanie czy równoważnik zdania – zapisać wielką literą, np. Śp. Jan Nowak.

Zdaję sobie sprawę, że polska ortografia nie należy do najprostszych zagadnień. Nawet prof. Andrzej Markowski podkreśla to, że nigdy nie unikniemy wszystkich błędów językowych, ba! nawet językoznawcom zdarza się je popełniać! Najważniejsze jest jednak świadomie ich unikać, bo przecież język jest naszą wizytówką.

Mario Kiliński – uczeń klasy humanistyczno-prawniczej

Dyrektor XV Liceum Ogólnokształcącego im. prof. Wiktora Degi w Poznaniu, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólnego rozporządzenia o ochronie danych), (Dz. U. UE. L. z 2016r. Nr 119, str. 1), zwanym dalej: Rozporządzenie RODO, z uwzględnieniem zasad określonych ustawą z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U.2018 r., poz. 1000), zwanej dalej ustawą o ochronie danych osobowych informuje, że:

1) Administratorem danych osobowych uczniów oraz rodziców/opiekunów prawnych jest XV Liceum Ogólnokształcące im. prof. Wiktora Degi w Poznaniu , Os. Chrobrego 107, 60-681 Poznań, zwany dalej XV LO.

2) Kontakt z Inspektorem Danych Osobowych – jest możliwy pisemnie na adres: IOD – Izabela Malinowska-Szabowska, Plac Kolegiacki 17, 61-841 Poznań, tel. 61 878 49 07 lub drogą mailową, na adres: iod6_mjo@um.poznan.pl, zastępca: Monika Drobnik, Plac Kolegiacki 17, 61-841 Poznań, tel. 61 878 49 03 lub drogą mailową, na adres: iod4_mjo@um.poznan.pl.

3) Dane osobowe będą przetwarzane w celu:

a) wypełniania obowiązków prawnych ciążących na XV LO w związku z prowadzeniem przez szkołę zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, a wynikających m.in. z ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tj. Dz. U. z 2017 r. poz. 2198 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (podstawa prawna: art. 6 ust. 1 lit. c Rozporządzenia RODO);

b) wewnętrznych celów statutowych i administracyjnych, w tym statystyki i raportowania wewnętrznego, w XV LO (podstawa prawna: art. 6 ust. 1 lit. c, d ,e Rozporządzenia RODO);

c) marketingu i promocji, w tym prowadzenia konkursów, promocji osiągnięć i utrwalania pozytywnego wizerunku XV LO, w tym prowadzenia konkursów, promocji osiągnięć i utrwalania pozytywnego wizerunku XV LO i społeczności XV LO (podstawa prawna: art. 6 ust. 1 lit. a Rozporządzenia RODO).

4) Dane osobowe będą przetwarzane przez okres niezbędny do realizacji wskazanych w pkt 3 celów przetwarzania, tj.:

a) w zakresie wypełniania obowiązków prawnych ciążących na XV LO – przez okres do czasu ich wypełnienia;

b) w zakresie realizacji celów, o których to celach mowa w pkt. 3 lit. b– przez okres do czasu realizacji interesów, które to interesy stanowią podstawę tego przetwarzania,

c) w zakresie czynności, o których to czynnościach mowa w pkt. 3) lit. c – przez okres do czasu osiągnięcia przez osobę wycofania przez zgody na takie przetwarzanie.

5) Odbiorcami danych osobowych będą osoby upoważnione przez Administratora tzn. pracownicy XV LO oraz podmioty, którym zostanie zlecone przetwarzanie danych oraz instytucje takie jak urzędy, sądy oraz policja.

6) W związku z przetwarzaniem udostępnionych danych osobowych przysługuje udostępniającemu dane osobowe, do czasu, wygaśnięcia tegoż prawa lub skorzystania z prawa do bycia zapomnianym, z wyjątkiem zaistnienia przesłanek wyłączających lub ograniczających prawa udostępniającego dane osobowe, o których to przesłankach mowa w ustawie o ochronie danych osobowych:

a) prawo dostępu do udostępnionych danych osobowych, na podstawie art. 15 Rozporządzenia RODO;

b) prawo do sprostowania udostępnionych danych osobowych, na podstawie art. 16 Rozporządzenia RODO;

c) prawo do usunięcia udostępnionych danych osobowych, na podstawie art. 17 Rozporządzenia RODO;

d) prawo do ograniczenia przetwarzania udostępnionych danych osobowych, na podstawie art. 18 Rozporządzenia RODO;

e) prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania udostępnionych danych osobowych, na podstawie art. 21 Rozporządzenia RODO;

f) prawo do przenoszenia swoich danych lub dziecka, na podstawie art. 20 Rozporządzenia RODO,

g) cofnięcie zgody na przetwarzanie danych osobowych, o ile przetwarzanie odbywa się na podstawie udzielonej wcześniej zgody, na podstawie art. 7 ust. 3 Rozporządzenia RODO,

7) W zakresie stosowania w XV LO zasad ochrony danych osobowych przysługuje osobie uprawnionej do udostępniania tychże danych osobowych prawo do wniesienia skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, Urząd Ochrony Danych Osobowych, ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa, w przypadku uznania, że przetwarzanie przez w/w szkołę przekazanych danych osobowych jest niezgodne z Rozporządzeniem RODO.

KLAUZULA INFORMACYJNA OGÓLNA KLAUZULA INFORMACYJNA - MONITORING WIZYJNY KLAUZULA INFORMACYJNA OGÓLNA - UCZNIOWIE PEŁNOLETNI KLAUZULA INFORMACYJNA - O PRZETWARZANIU DANYCH W CELACH INFORMACYJNYCH I PROMOCYJNYCH KLAUZULA INFORMACYJNA - O PRZETWARZANIU DANYCH KONTRAHENTÓW

Zaduszki

Ochrona danych osobowych – oświadczenie